Geert Lenssens is advocaat aan de balie van Brussel, auteur van Belogen en bedrogen en zelf gedupeerde in de zaak-Corsan.
Het Corsan-dossier blijft de gemoederen beroeren en dit is nog maar het begin. Het grote proces moet nog komen, al zijn er al enkele vernietigende vonnissen. Filmproducent Dirk Impens maakt in zijn opinie (DM 25/11) dan maar eerst het proces van de duizenden gedupeerden die volgens hem maar beter hadden moeten weten.
Dat de man boos is, valt nog te begrijpen, hij is niet de enige. De reputatie van de sector is naar de haaien en veel ondernemingen zullen het nu wel voor bekeken houden. Maar als iedereen in zijn vak al lang wist dat er iets loos was, waarom zwegen ze dan al die tijd?
Een sector moet in de eerste plaats zelf voor nesthygiëne zorgen want zij zitten er elke dag middenin. De investeerders zien alleen de gevel en die verraadt niets. Zoals het er naar uitziet kunnen de productiehuizen alvast een scenarist zoeken voor een film over hun eigen wereldje. Het kan een financiële thriller met ditmaal een fameuze box office hit worden.
Het is natuurlijk erg verleidelijk en ook gemakkelijk om concurrenten neer te sabelen op het moment dat die op sterven na dood zijn. Wat opvalt in Impens’ opiniestuk zijn het hoge gehalte aan toogpraat en het gebrek aan realiteitszin en dossierkennis.
De gedupeerden hadden bijvoorbeeld maar het staatsblad moeten lezen, lezen we. Dat is pas een doorslaand argument, want wie leest de moniteur nu niet bij het ontbijt? Dan wordt er gealludeerd op een eerdere strafrechtelijke veroordeling van een kopstuk van Corsan. Dat het cassatiearrest dateert van 2014 – toen het kwaad allang geschied was – is men vergeten en dat dergelijke uitspraken niet gepubliceerd worden ook. En zo gaat het maar door.
Het is natuurlijk salonfähig om neerbuigend te doen over de slachtoffers, zeker bij financiële drama’s, en het clichébeeld van de domme rijke op te dissen. De realiteit is dat een maatschappij zonder vertrouwen ten onder gaat. Als dat vertrouwen dan nog eens wordt gestimuleerd door hordes boekhouders die de tax shelter aanprijzen en vooral de overheid zelf die er mee loopt te leuren, wat kan je de investeerder dan nog verwijten? Of had hij eerst een detective moeten inhuren?
Het is echter vooral de notoire hindsight bias die weer alom aanwezig is : ik heb het altijd gezegd, ik heb het altijd geweten, zie je wel. De posterieure evidentie is een venijnige adder waar zelfs de meest kritische zielen op trappen. Er is nochtans al veel wetenschappelijk onderzoek rond verricht en telkens opnieuw stelt men vast hoe mensen steeds weer in die val trappen. De oorzaak ligt niet alleen in een selectief geheugen, maar ook in een verwrongen herinnering. Wat ook een rol speelt is het zalige zelfvoldane gevoel om de toekomst te kunnen voorspellen.
In de plaats van aan slachtoffer bashing te doen zou de sector beter eerst in eigen boezem kijken en de piraten er zélf uit halen. Ook de overheid heeft boter op het hoofd, want haar houding is pervers. Het gaat dan niet enkel om het promoten van een kennelijk kaduuk systeem en om het slachtoffer fiscaal te gaan bestraffen. Het gaat ook om de onbegrijpelijke kronkel dat de overheid hier rechter en partij is. Die gedupeerden zijn kmo’s die de ruggegraat vormen van onze economie. Minister Van Overtveldt (N-VA) heeft mooi praten wanneer hij maatregelen aankondigt om die wervelkolom te beschermen terwijl achter hem een tax shelter slagveld ontstaat.
De gedupeerden doen er intussen goed aan hun krachten te bundelen.Niet alleen de Corsan-kopstukken komen in het vizier, ook de bedrijfsrevisor en de overheid. En laten we hopen dat het Parket ditmaal een goede beurt maakt want andere grote dossiers stemmen niet hoopvol.
