De gedupeerden van Lernout & Hauspie weten 20 jaar na het faillissement eindelijk of ze recht hebben op een schadevergoeding. ‘Dat is onaanvaardbaar lang’, zegt de advocaat Geert Lenssens. ‘Justitie is nog altijd niet uitgerust voor dit soort zaken.’
Stéphanie Romans, foto ©BELGA
Het arrest over de schadevergoeding voor de gedupeerden van Lernout & Hauspie telt meer dan 10.000 bladzijden. Drie magistraten van het Gentse hof van beroep kregen een jaar lang gedeeltelijke vrijstelling van hun normale werk om alles op papier te krijgen. ‘De pagina’s vullen zeven kartonnen dozen. Geen enkel ander arrest van het hof is zo dik’, zegt persrechter Martin Minnaert.
Dankzij het arrest weten 9.000 gedupeerden van L&H sinds vrijdag eindelijk of ze recht hebben op compensatie en zo ja, op hoeveel. Het proces had overigens nog langer kunnen duren, als de zaak – zoals gewoonlijk – eerst voor de correctionele rechtbank was gekomen. Maar een lid van de raad van bestuur van L&H was ook plaatsvervangend rechter bij de rechtbank van koophandel in Ieper. In zo’n geval gaan zaken meteen naar het hof van beroep.
Duizenden eisers
‘Het heeft lang geduurd, maar dat betekent niet dat we niet hebben doorgewerkt’, verzekert Minnaert. ‘Er waren duizenden burgerlijke partijen, die allemaal de kans kregen hun eisen op papier te zetten. De verweerders, van wie zij een schadevergoeding vroegen, konden daar dan schriftelijk op reageren. Dat heeft op zich al drie jaar geduurd.’
Omdat heel wat gedupeerden hun eisen zonder hulp van een advocaat hadden geformuleerd, waren veel documenten onvolledig. ‘Daarom zette het hof in 2017 in een tussenarrest op papier op basis van welke principes schadevergoedingen konden worden toegekend’, legt Minnaert uit. ‘Daarna zijn opnieuw eisen en verweren neergelegd. Het hof heeft die verzoeken vervolgens allemaal moeten beoordelen. Daar is veel tijd in gekropen.’
Redelijke termijn
‘Dat de mensen zo lang hebben moeten wachten op een uitspraak is niet aanvaardbaar’, vindt de advocaat Geert Lenssens (SQ Advocaten), die namens een groep burgerlijke partijen optrad in de zaak. ‘Het toont aan dat justitie in ons land niet voorbereid is op classactions van deze grootteorde. 20 jaar, je kan je afvragen of dat niet in strijd is met het Europees Verdrag over de Rechten van de Mens. Daarin staat dat je recht hebt op een behandeling van je zaak binnen een redelijke termijn.’
In de Verenigde Staten is al in 2005 en 2007 geschikt, in exact dezelfde zaak. Als België daarvoor een wettelijk kader had gehad, had dat bij ons ook gekund.
GEERT LENSSENS, ADVOCAAT
‘We moeten ons afvragen of de situatie voor dit soort zaken intussen verbeterd is’, zegt Lenssens. ‘Ik moet helaas concluderen van niet. En dat terwijl er alsmaar meer classactions komen. Wat gaan we straks doen met de PFOS-zaak, waarin duizenden mensen naar de rechter willen? We zitten nog altijd met een systeem dat dit soort zaken niet aankan.’
Tijdlijn proces Lernout & Hauspie
2001: Lernout & Hauspie wordt failliet verklaard na een fraudeschandaal. Justitie start een gerechtelijk onderzoek.
2005 en 2007: L&H bereikt in de Verenigde Staten een schikking met gedupeerden die hadden geïnvesteerd via Nasdaq.
2007: De zaak slaat de correctionele rechtbank over en komt meteen voor het hof van beroep in Gent.
2009: De behandeling van het dossier van 400.000 pagina’s neemt tot januari 2009 in beslag. De strafrechtelijke uitspraak volgt in september 2010. De L&H-stichters Pol Hauspie en Jo Lernout krijgen elk vijf jaar cel, waarvan twee met uitstel.
2011: Het Hof van Cassatie oordeelt dat het arrest van het hof van beroep niet verbroken wordt. Het oordeel van het hof blijft geldig. Daarmee kan de civiele procedure over de schadevergoeding voor de gedupeerden van start gaan.
2014: Het proces over de burgerlijke vordering wordt ingeleid. Meer dan 15.000 burgerlijke partijen maken aanspraak op een schadevergoeding.
2019 en 2020: De afhandeling van de burgerlijke vorderingen wordt meerdere keren uitgesteld.
December 2020: Het hof neemt de zaak in beraad.
10 december 2021: Het hof van beroep kent 4.336 gedupeerden 655 miljoen euro schadevergoeding toe.
Groepsvordering
Volgens Lenssens is de huidige wet op de groepsvorderingen dringend aan een verruiming toe. ‘De huidige wet laat in principe maar één organisatie toe om classactions te voeren, en dat is Test Aankoop. Die mogelijkheid moet worden opengetrokken naar de advocatuur. Lernout & Hauspie zou vandaag nog steeds buiten die wet vallen, net als Arco en Fortis. De Verenigde Staten bewijzen dat de zaak-L&H geen decennia had hoeven te duren. Daar is in 2005 en 2007 geschikt, in exact dezelfde zaak. Als België daarvoor een wettelijk kader had gehad, had dat bij ons ook gekund.’
Het doek is vrijdag zo goed als zeker definitief gevallen over de zaak-Lernout & Hauspie. Cassatieberoep is nog mogelijk, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat iemand die stap nog zet.
